Hepimiz koyun Dolly’yi duymuşuzdur; ilk yetişkin memeli hayvan klonu. Peki klon ne demek?
Klonlama, temelde herhangi bir şeyin tıpatıp kopyalanması demektir. Bir canlının klonlanmasıyla eşeysiz olarak oluşan ve ana canlıyla aynı genetik materyale sahip olan canlıya ise klon denir. Teknik olarak; bölünerek eşeysiz üreyen ve bölünme sonucunda birbiriyle aynı gen dizilimine sahip olan bakteriler de birbirlerinin klonudur. Bu işlem sayesinde mamutlar ve neandertaller gibi soyu tükenmiş olan canlıların da hayata döndürülebileceği düşünülüyor.
(Görsel 2 kaynak: https://biyolojidefteri.com/index.php/bakteriler)
KLONLAMA NASIL YAPILIR?
Klonlamanın ve klon canlının ne olduğunu öğrendik. Peki bir canlıyı klonlama işlemi nasıl yapılır?
Öncelikle klonlanmak istenen organizmanın herhangi bir somatik hücresi alınır ve bu hücrenin çekirdeği; yani genetik bilgisi izole edilir. Daha sonra klon canlının dünyaya gelmesi için kullanılacak canlıdan yumurta hücresi alınarak bu hücrenin çekirdeği çıkartılır. Klonlamak istediğimiz canlıdan aldığımız çekirdek, diğer canlıdan alınan çekirdeksiz hücreye enjekte edilir. Son olarak oluşturulan hücrenin laboratuvar ortamında veya bir taşıyıcı annenin vücudunda gelişmesi sağlanır.
Burada önemli olan, yumurta hücresi alınan canlının klonlanacak canlıyla aynı türde olması veya akraba tür olmasıdır. Ayrıca çekirdek izolasyonu esnasında hücre bütünlüğünün bozulmaması gerekir. Primatlarda hücre bölünmesinde önemli rol oynayan iğ ipliklerinin çoğu hayvanın aksine sitoplazmada dağılmış halde değil; çekirdeğe yakın konumlanmış olması, insan ve şempanze benzeri türlerde klonlamayı zorlaştırmaktadır.
(Görsel 3 kaynak: https://tr.wikipedia.org/wiki/Klonlama)
ETİK SORUNU
Canlılarla ilgili her konuda olduğu gibi; klonlamada da yapılabilmesinin mümkün olmasından ziyade yapılmalı mıdır sorusu karşımıza çıkmaktadır. Dolly’nin klonlanmasından bugüne kadar birçok farklı bakteri ve hayvan klonlanmış olsa da günümüzde insan klonlamak bu etik problem sebebiyle yasal değildir.
KAYNAKÇA
- Klonlama – vikipedi. (2005b, December 21). https://tr.wikipedia.org/wiki/Klonlama
- Yazar, V. S. (n.d.). Türdiriltimi Yoluyla Neandertalleri Hayata Döndürmek Mümkün mü? – Evrim Ağacı. Evrim Ağacı. https://evrimagaci.org/turdiriltimi-yoluyla-neandertalleri-hayata-dondurmek-mumkun-mu-17192
Yazar: Enes AKGÜL / Yıldız Teknik Üniversitesi – Moleküler Biyoloji ve Genetik
Merhaba, ben Enes. Yıldız Teknik Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik bölümünde okuyorum. Yeni yerler keşfetmek, bisiklet sürmek, bilgisayar oyunları oynamak ve bilimsel keşifleri takip etmek ilgi alanlarımdır. Aynı zamanda kitap okumayı ve dizi izlemeyi çok severim.
Editör: Fatmanur ARSLAN / Yıldız Teknik Üniversitesi – Moleküler Biyoloji ve Genetik
Selam, ben Fatmanur. Yıldız Teknik Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik bölümünde okuyorum. Tembel hayvanlara ve bu eşsiz canlıların büyülü dünyalarına bayılırım. Yemek yemek ve gezmek hayatımda büyük yer kaplar. Ek olarak; birçok dans branşıyla ilgileniyorum!