Tropikal balıkların sıcak ve renkli yuvaları olan mercan resiflerini duymuşsunuzdur. Peki ya gün geçtikçe bu resiflerin öldüğünü?
MERCAN RESİFİ NEDİR?
Mercan resifleri tropikal ve ılıman sularda bulunur. Dünya okyanus alanının %0,1’inden daha küçük bir alanda dağılım gösterirler. Fransa’nın yüzölçümünün yaklaşık yarısı kadar yer kaplamalarına rağmen denizde yaşayan tüm türlerin en az %25’ine ev sahipliği yapacak kadar çeşitli bir ekosistem oluştururlar. Bu ekosistemin oluşmasını sağlayan mercanlar, omurgasız hayvanlardır. Her bir mercan bireyine polip adı verilir. Renkleri normalde beyazdır fakat birlikte yaşadıkları mikroalgler sayesinde rengarenk görünürler. Polipler, içlerinde yaşayan alglerle muhteşem bir simbiyotik ilişki içindedir. Algler poliplere besin sağlarken polipler de alglerin yaşaması için uygun bir fiziksel ortam sağlar.
MERCAN RESİFLERİ NEDEN BEYAZLIYOR?
Mercan beyazlaması; birtakım çevresel etmenlerden dolayı mercanın rengini kaybetmesidir. Bunun en büyük nedeni okyanus sıcaklığının artmasıdır. Suyun asidik özelliğinin artması ve su kirliliği de mercanların beyazlamasına sebep olan bazı faktörlerdir. Bu olay şöyle gerçekleşir: Poliplere rengini veren Zooxanthellae algleri okyanus sıcaklıkları arttığında polipleri terk eder. Poliplerin başlıca besin kaynağı olan alglerin olmaması, mercanların savunma mekanizmasını zayıflatır. Bunun sonucunda mercanlar hasta olabilir veya ölebilirler. Sıcaklığın normale döndüğü durumlarda ise algler tekrar gelebilir ve mercanların iyileşmesini sağlayabilirler.
Mercan resifleri, küresel ısınma ve iklim değişikliğinden direkt etkilenen canlılardan biridir. Okyanus sıcaklığının artmasına bağlı olarak mercan resiflerinin zarar görmesi; bol çeşitliliğe sahip ve hassas olan bu ekosistemde yaşayan birçok canlı için de ölümcül olabilir. Dolayısıyla bu durum biyoçeşitliliği olumsuz etkileyebilir.
Dünyanın en büyük resifi olan Büyük Bariyer Resifi’nin yaklaşık %25-30’luk kısmı son 30 yılda beyazlamış durumda. Küresel ısınmanın artması nedeniyle bu durum her geçen gün daha da kötüleşiyor. UNESCO Dünya Mirasları Listesi’nde bulunan bu narin resifin Yok Olma Tehlikesi Bulunan Doğal Varlıklar Listesi’ne de dahil edilmesi isteniyor.
Görsel 2: Büyük Bariyer Resifi’nin beyazlamış bir kısmı
(Görsel 2 kaynak: Orlowski, J. (Director). (2017). Chasing Coral [Film]. Exposure Labs.)
NELER YAPABİLİRİZ?
Mercan resiflerinin beyazlamasını önlemek için öncelikle küresel ısınmanın önüne geçmeliyiz. Tüm dünyada fosil yakıt kullanımını azaltmalı, yenilenebilir enerji türlerinin kullanımını yaygınlaştırmalıyız. Okyanuslarda ve denizlerde ciddi kirliliğe yol açan plastiklerin kullanımını azaltmalıyız; denizlerimizi ve plajlarımızı temiz tutmalıyız. Deniz yaşamını korumak için kurulan derneklere (Marine Life Conversation, The Ocean Foundation, …) destek olarak da mercan resiflerinin kurtulmasına katkı sağlayabiliriz.
KAYNAKÇA
- Mercan (P. DÜNDAR, Trans.). (2016, August). https://bilimteknik.tubitak.gov.tr/sites/default/files/posterler/agustos_2016_poster.pdf.
- Mercan resifi – Vikipedi. (2010, January 20). https://tr.wikipedia.org/wiki/Mercan_resifi
- Bariyer Resifi. (2016, May 30). [Video]. YouTube. https://youtu.be/WrN2FflXtv0
Yazar: Arda GÜLAY / Yıldız Teknik Üniversitesi – Gıda Mühendisliği
Selam, ben Arda. Gıda mühendisliği hazırlık sınıfındayım henüz. Biyogen için dergi yazıları hazırlıyorum. Tam bir doğa tutkunuyumdur ve sanatçı bir kafa yapım vardır. Yaratıcılığımı kullanmayı ve tasarım yapmayı severim.
Editör: Fatmanur ARSLAN / Yıldız Teknik Üniversitesi – Moleküler Biyoloji ve Genetik
Selam, ben Fatmanur. Yıldız Teknik Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik bölümünde okuyorum. Tembel hayvanlara ve bu eşsiz canlıların büyülü dünyalarına bayılırım. Yemek yemek ve gezmek hayatımda büyük yer kaplar. Ek olarak; birçok dans branşıyla ilgileniyorum!
Editör: Revan KİŞİBEYOV / Yıldız Teknik Üniversitesi – Moleküler Biyoloji ve Genetik
Merhaba, ben Revan. Yıldız Teknik Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik bölümünde okuyorum. Yeni yerler keşfetmek, rapor yazmak ve yemek yemek üzerine düştüğüm aktivitelerdir. Aynı zamanda kitap okumaktan ve film izlemekten hoşlanıyorum.